Nâng cao hiệu quả phân phối nước ở hệ thống thủy lợi nội đồng là giải pháp quan trọng để nâng cao hiệu quả quản lý khai thác công trình thủy lợi. Hiệu quả phân phối nước được đánh giá qua 3 chỉ tiêu: độ công bằng, độ tin cậy và độ chính xác. Bài viết giới thiệu kết quả xác định các chỉ tiêu này để đánh giá hiệu quả phân phối nước ở hệ thống thủy lợi nội đồng Bắc Nghệ An.
ThS. Đặng Minh Tuyến, PGS.TS Trần Chí Trung,
Nguyễn Lê Dũng
Trung tâm PIM-Viện KHTLVN
Abstract: Improving water delivery efficiency in on-farm system is an important measure to improve irrigation performance of the irrigation system, since on-farm water delivery efficiency affects considrtarbly to irrigation performance of the irrigation system. On-farm water delivery efficiency is assessed using 3 indicators: equity, reliancy and adequacy. This paper introduces the results determining these three indicators to assess on-farm water delivery efficiency in Bac Nghe An irrigation system.
Key words: water delivery efficiency, equity, reliancy, adequacy, on-farm irrigation system
Hệ thống công trình thuỷ lợi là cơ sở hạ tầng quan trọng, phục vụ tưới tiêu cho diện tích cây trồng, góp phần quan trọng làm tăng năng xuất, sản lượng để phát triển sản xuất nông nghiệp. Vì vậy, đến nay ở nước ta nhiều công trình đã được xây dựng, nâng cấp, công tác quản lý khai thác cũng thường xuyên được quan tâm, tạo điều kiện để công tác thuỷ lợi đạt được kết quả tốt, đáp ứng yêu cầu phục vụ sản xuất nông nghiệp và các ngành kinh tế – xã hội. Một trong những mục tiêu của Đề án nâng cao hiệu quả quản lý khai thác công trình thuỷ lợi hiện có được Bộ NN&PTNT mới ban hành là nâng cao hiệu quả sử dụng nước các công trình thủy lợi lên trên 85%, tiết kiệm 10% lượng nước cho cây trồng. Để đạt được mục tiêu nâng cao hiệu quả sử dụng nước, tiết kiệm nước cần nghiên cứu các giải pháp nâng cao hiệu quả tưới ở các hệ thống thủy lợi. Trong đó, giải pháp phân phối nước rất quan trọng do hiệu quả của nó quyết định đến hiệu quả tưới của hệ thống thủy lợi.
Các tuyến kênh được lựa chọn để đánh giá hiệu quả phân phối nước ở hệ thống thủy lợi nội đồng là: Kênh N6 và kênh N20 là các kênh cấp 2 thuộc hệ thống thủy lợi Bắc Nghệ An, tỉnh Nghệ An. Hệ thống Bắc Nghệ An là hệ thống tưới tự chảy lớn, phục vụ tưới cho 27.656 ha của 4 huyện: Đô Lương, Yên Thành, Diễn Châu và Quỳnh Lưu tỉnh Nghệ An. Hệ thống này được lựa chọn để nghiên cứu đại diện cho vùng miền trung là vùng khó khăn về nguồn nước, thiếu nước nghiêm trọng về vụ Hè thu. Tuyến kênh N6 ở đầu hệ thống trong khi tuyến kênh N20 ở cuối hệ thống. Hai tuyến kênh này là các kênh liên xã được quản lý bởi 2 mô hình quản lý khác nhau, tuyến kênh N20 do công ty Bắc Nghệ An quản lý là mô hình phổ biến ở các hệ thống thủy lợi hiên nay, trong khi đó tuyến kênh N6 được Ngân hàng thế giới hỗ trợ thành lập mô hình Hợp tác xã dùng nước để quản lý tuyến kênh liên xã này từ năm 1998.
Bài viết này giới thiệu một số kết quả nghiên cứu về đánh giá hiệu quả phân phối nước ở hệ thống thủy lợi nội đồng tại Hệ thống thủy lợi Bắc Nghệ An theo 3 tiêu chí: độ công bằng, độ tin cậy, và độ chính xác.
Nguồn :Tuyển tập KHCN của Viện KH Thủy lợi Việt Nam, giai đoạn 2009-2014
Chi tiết xem tại đây