Mô hình “Chuyển đổi một số diện tích đất trồng lúa, màu kém hiệu quả sang trồng cỏ làm thức ăn chăn nuôi” của Trung tâm Khuyến nông Ninh Bình đã mang lại lợi ích kép cho nông dân
Trồng cỏ nuôi bò đang là hoạt động kinh tế hiệu quả, từ hiệu quả thiết thực này, năm 2016 Trung tâm Khuyến nông Ninh Bình tiếp tục triển khai tuyên truyền mở rộng nhằm phát triển chăn nuôi, tăng tổng đàn bò địa phương, tạo cơ hội làm giàu cho nông hộ
Mô hình triển khai trồng giống cỏ VA06. Đây là giống thích hợp với mọi vùng đất, có khả năng chống chịu với điều kiện thời tiết bất lợi, tốn ít công chăm sóc, sinh trưởng phát triển nhanh, đẻ nhiều nhánh, năng suất cao và giàu dinh dưỡng. Cỏ VA06 sau khi trồng 60 ngày được thu hoạch lứa đầu tiên và có thể thu hoạch 7 – 8 lứa trong năm. Năng suất trung bình 250 – 300 tấn/ha/năm, thâm canh tốt năng suất có thể đạt tới 350 – 400 tấn/ha/năm và sẽ cho thu hoạch tới 6 năm mới phải trồng lại, sau thu hoạch cỏ còn lại phần gốc sẽ tự tái sinh. Trồng cỏ không phải tốn nhiều phân bón, chủ yếu là urê với liều lượng 400 – 500kg/ha/năm chia đều để bón thúc sau mỗi lần thu hoạch. Thực tế mô hình cho thấy hiệu quả của trồng cỏ cao hơn hẳn so với trồng lúa. Trồng 1ha lúa cho năng suất 12 tấn/năm, đạt 60 – 80 triệu đồng/ha/năm, sau khi trừ chi phí nông dân có lãi khoảng 30 triệu/ha/năm. Chuyển sang trồng cỏ VA06 cho năng suất 250 – 300 tấn/ha/năm, đạt 125 – 150 triệu đồng/ha/năm, sau khi trừ chi phí còn lãi từ 80 – 90 triệu đồng/ha/năm. Như vậy, hiệu quả kinh tế từ trồng cỏ VA06 cao hơn khoảng 50 – 60 triệu/ha/năm so với trồng lúa. Người chăn nuôi nếu nuôi 20 con bò, mỗi ngày cần 500kg cỏ, 1 tháng nhu cầu là 15 tấn cỏ (tương đương 7,5 triệu đồng), với bò thịt tăng trọng khoảng 12 – 15kg/con/tháng. Như vậy, mỗi tháng đàn bò 20 con đem lại giá trị 22 – 25 triệu đồng (với bò sinh sản giá trị còn cao hơn). Sau khi trừ các loại chi phí thức ăn, thuốc thú y… lãi khoảng 12 – 15 triệu đồng/tháng (1 năm cho thu nhập 150 – 180 triệu đồng). 1ha trồng cỏ có thể đủ phục vụ nuôi khoảng 20 con bò, khi đã có sẵn nguồn thức ăn thì nuôi 20 con bò chỉ cần một người chăm sóc. Với những hộ có 1ha trồng cỏ và nuôi bò mỗi năm có thể thu nhập 240 – 270 triệu đồng. Với những nông dân có đủ đất và điều kiện kinh tế phát triển mô hình trồng cỏ và chăn nuôi bò thì đây chính là hiệu quả “kép” mà mô hình đem lại từ cả hai mảng trồng trọt và chăn nuôi (cao hơn hẳn khi chỉ trồng cỏ hoặc chỉ nuôi bò). Trồng cỏ chủ động được nhu cầu thức ăn thô xanh phục vụ cho phát triển đàn bò, trồng cỏ còn tránh được những rủi ro đáng tiếc như bò ăn phải thức ăn kém chất lượng, không an toàn. Trồng cỏ kết hợp nuôi bò vừa tạo nguồn phân hữu cơ tại chỗ để chăm bón, nâng cao năng suất cho cỏ, giúp giảm thời gian lao động dành cho chăn nuôi, không làm tiêu hao nguồn lao động cho các hoạt động sản xuất khác. Trồng cỏ nuôi bò cũng phần nào tăng được mức độ đa dạng của hệ sinh thái; giảm ô nhiễm nước, ô nhiễm đất, bảo vệ được các thiên địch có lợi do trồng cỏ ít sử dụng thuốc bảo vệ thực vật hơn rất nhiều so với các cây trồng khác. Chính nhờ mô hình trồng cỏ kết hợp nuôi bò mà nhiều hộ nông dân đã từng bước nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống, làm giàu trên chính mảnh ruộng, chuồng nuôi của mình, góp phần thực hiện thành công đề án Tái cơ cấu ngành nông nghiệp và xây dựng nông thôn mới. Tuy nhiên, phương thức sản xuất này không phải người nông dân nào cũng có thể áp dụng được do còn thiếu đất, thiếu vốn, thiếu kỹ thuật… Để nhân rộng mô hình trồng cỏ nuôi bò, Nhà nước cần có những chính sách khuyến khích đầu tư phát triển như quy hoạch lại cơ cấu sử dụng đất đai, dồn điển đổi thửa; quy hoạch vùng chăn nuôi; hỗ trợ vốn cho phát triển, sản xuất nông nghiệp; tổ chức hỗ trợ kỹ thuật hoặc mở các lớp tập huấn giúp nông dân nắm bắt kỹ thuật về trồng cỏ, chăn nuôi bò và phòng bệnh cho đàn bò đạt hiệu quả cao nhất; khuyến khích các hộ có khả năng lập gia trại, trang trại chăn nuôi lớn để tạo thương hiệu trên thị trường và ổn định đầu ra
Th.S Đinh Sỹ Dũng
(PGĐ Trung tâm Khuyến nông Ninh Bình)
Bài tham khảo trên trang Khuyến Nông
Báo Nông nghiệp Việt Nam số 214 ngày 26/10/2016