Trung tâm Tư vấn quản lý thủy nông có sự tham gia của người dân (Trung tâm PIM) được Sở KHCN tỉnh Bắc Kạn giao thực hiện đề tài: “Nghiên cứu giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức dùng nước quản lý công trình thủy lợi tỉnh Bắc Kạn“. Tổ chức phối hợp thực hiện: Chi cục thủy lợi và Phòng chống lụt bão tỉnh Bắc Kạn; Chủ nhiệm đề tài: PGS.TS. Trần Chí Trung; Thời gian thực hiện: 18 tháng, (từ tháng 2/2014 đến tháng 7/2016). Hiện nay Trung tâm đang triển khai thực hiện đề tài
1. Sự cần thiết thực hiện đề tài
Tỉnh Bắc Kạn hiện có 1.300 công trình thủy lợi lớn nhỏ, tưới cho khoảng 21.000 ha lúa/năm. Trong đó có 727 công trình do công ty quản lý và 573 công trình do các địa phương quản lý. Các công trình thủy lợi ở tỉnh Bắc Kạn chủ yếu thuộc loại vừa và nhỏ, khu tưới phân tán, ruộng đất manh mún. Các địa phương chưa thành lập được các tổ chức dùng nước (TCDN) nên khó khăn trong quản lý, khai thác các công trình thủy lợi. Các tổ chức thủy nông cơ sở là các tổ thủy nông thôn bản quản lý công trình thủy lợi nhỏ độc lập phạm vi thôn, hoặc công trình nội đồng, do UBND xã quyết định thành lập, chưa phải là TCDN hoàn chỉnh, không có đủ tư cách pháp nhân để nhận thủy lợi phí cấp bù, thiếu kinh phí cho vận hành, bảo dưỡng, chưa phát huy được sự tham gia của người dân, dẫn đến hiệu quả khai thác các công trình thủy lợi thấp. Do các tổ chức thủy nông cơ sở chưa hoàn chỉnh, nên tỉnh Bắc Kạn gặp nhiều khó khăn khi thực hiện các chính sách của nhà nước như Nghị định 67 của Chính phủ về miễn giảm thủy lợi phí hay Thông tư 41 của Bộ NN&PTNT hướng dẫn các tiêu chí xây dựng nông thôn mới. Một trong những nguyên nhân quan trọng mà các TCDN chưa được phát triển là tỉnh chưa có các quy định phát triển các TCDN, nhất là quy định về vai trò, nhiệm vụ của các cơ quan, tổ chức đối với phát triển PIM, và còn gặp nhiều khó khăn trong việc tìm ra các mô hình TCDN phù hợp cho các địa phương. Do vậy, nghiên cứu phát triển TCDN quản lý hiệu quả, bền vững CTTL, đáp ứng tiêu chí thủy lợi phục vụ xây dựng nông thôn mới cho tỉnh Bắc Kạn là có ý nghĩa khoa học và ý nghĩa áp dụng vào thực tế cao.
2. Mục tiêu của đề tài:
+ Mục tiêu chung: Nghiên cứu các giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức dùng nước quản lý công trình thủy lợi góp phần nâng cao hiệu quả quản lý khai thác công trình thủy lợi trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn.
+ Mục tiêu cụ thể:
– Đánh giá được thực trạng hiệu quả hoạt động của các tổ chức quản lý thủy nông ở tỉnh Bắc Kạn
– Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả các tổ chức dùng nước quản lý công trình thủy lợi của tỉnh Bắc Kạn
3. Nội dung nghiên cứu:
Nội dung 1: Đánh giá thực trạng hiệu quả hoạt động của tổ chức quản lý thủy nông ở tỉnh Bắc Kạn
Nội dung 2: Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả các tổ chức dùng nước quản lý công trình thủy lợi
– Đề xuất các mô hình TCDN quản lý công trình thuỷ lợi phù hợp cho tỉnh Bắc Kạn
– Đề xuất cơ chế hoạt động cho tổ chức dùng nước quản lý hiệu quả công trình thủy lợi
– Xây dựng nội dung, quy trình thành lập, củng cố các tổ chức dùng nước
– Đề xuất cơ chế, chính sách của tỉnh quy định, hướng dẫn về tổ chức và hoạt động của tổ chức dùng nước quản lý công trình thủy lợi
Nội dung 3. Xây dựng mô hình điểm tổ chức dùng nước quản lý công trình thuỷ lợi
– Xây dựng 2 mô hình điểm TCDN (mô hình TCDN quản lý công trình thủy lợi nhỏ độc lập và mô hình TCDN quản lý hệ thống thủy lợi nội đồng)
– Bài học kinh nghiệm từ các các mô điểm và kiến nghị các giải pháp phát triển mô hình TCDN trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn
4. Ý nghĩa khoa học và lợi ích mang lại của kết quả nghiên cứu:
Đề tài “Nghiên cứu giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức dùng nước quản lý công trình thủy lợi cho tỉnh Bắc Kạn” đạt được 2 mục tiêu chủ yếu là: (1) Đánh giá thực trạng hiệu quả hoạt động của các tổ chức quản lý thủy nông ở tỉnh Bắc Kạn và (2) Đề xuất các giải pháp nâng cao hiệu quả các tổ chức dùng nước quản lý công trình thủy lợi của tỉnh Bắc Kạn. Kết quả của đề tài là có ý nghĩa khoa học và ý nghĩa thực tiễn cao góp phần nâng cao hiêu quả hoạt động của các tổ chức dùng nước quản lý công trình trên địa bàn tỉnh. Đề tài sẽ đưa ra được mô hình tổ chức dùng nước, cơ chế, giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức dùng nước quản lý công trình thủy lợi là các luận cứ khoa học cho tỉnh giải quyết được các tồn tại về thực hiện phân cấp quản lý và thực hiện chính sách miễn giảm thủy lợi phí cho các địa phương. Ngoài ra kết quả nghiên cứu giải pháp nâng cao hiệu quả tổ chức dùng nước quản lý công trình thủy lợi cũng là yếu tố quan trọng đáp ứng tiêu chí thủy lợi phục vụ xây dựng nông thôn mới
Hồ Khuổi Tẩu, Xã Phương Linh, Huyện Bạch Thông
Đập Phai Lài, Xã Vân Tùng, Huyện Ngân Sơn